Tuesday, June 22, 2010

Αλλαγή ρότας

Το να αλλάξει κάποιος ριζικά, όσο και αν καταλαβαίνει τι θέλει και πρέπει να "αλλάξει" είναι δύσκολη και συχνά επίπονη διαδικασία.
Με τα χρόνια και την συνήθεια, οι πράξεις μας χαράζουν δρόμους στον εγκέφαλο μας. Παντού τριγύρω η φύση είναι άγρια αλλά εκεί κινούμαστε γρήγορα και αποτελεσματικά. Ή τουλάχιστον αυτό νομίζουμε...
Και μας είναι δύσκολο να διαλέξουμε μια νέα διαδρομή, και πολλές φορές είναι δύσκολο να πειστούμε ότι η διαδρομή μας δεν είναι η καλύτερη η η πιο ευχάριστη. Μα όταν ξέρουμε ότι υπάρχει άλλη διαδρομή, που θα χαλάει λιγότερο το περιβάλλον, που θα μας πηγαίνει με μεγαλύτερη ασφάλεια, πρέπει να ανοίξουμε τον δρόμο με κόπο.
Πολλές φορές δεν το κάνουμε. Θεωρούμε ότι πέντε λεπτά παραπάνω διαδρομή, δεν πειράζει να την κάνουμε, μα κάθε μέρα πέντε λεπτά προστίθενται και γίνονται ώρες μήνες και χρόνια. Και δεν φτάνουμε πλέον εκεί που θέλαμε στην ώρα μας. Και άξαφνα φαίνεται πως δε θα φτάσουμε ποτέ.
Τότε είναι που υπάρχουν δυο επιλογές. Είτε συνεχίζουμε τον γνώριμο δρόμο μας και απομακρυνόμαστε τελικά από εκεί που θα πηγαίναμε, είτε στρίβουμε και ανοίγουμε ξανά δρόμο προς τον προορισμό μας. Μπορεί αυτό που μετράει στα ταξίδια να είναι η "διαδρομή", αλλά και την "διαδρομή" την διαλέγεις. Εγώ διάλεξα. Ας ελπίσουμε να μην οπισθοχωρήσω.

Wednesday, June 09, 2010

02:11

Δεν είναι Φεβρουάριος του 2011. Είναι 2 η ώρα και έντεκα πρώτα λεπτά, βράδυ Τρίτης προς Τετάρτης, και δε μπορώ να κοιμηθώ.

Κάποτε είχα έναν κανόνα. Ποτέ μην στέλνεις μηνύματα μετά τα μεσάνυχτα. Σήμερα αθέτησα ήδη μια φορά τον λόγο μου, οπότε ας τον αθετήσω γράφοντας και ένα ποστίδιο. Ποιος θα το διαβάσει ούτως ή άλλως. Τέλος του σχολίου περί τις ώρας και της νοητικής κατάστασης που αυτή φέρνει, αρχή της εισαγωγής στο θέμα.

Η θεωρία του Χάους, είναι μια μαθηματική και στατιστική προσέγγιση σε μη γραμμικά προβλήματα. Ένα γραμμικό πρόβλημα είναι ένα πρόβλημα του τύπου αν ένας άνδρας ζυγίζει 45 κιλά για κάθε μέτρο ύψους που έχει πόσο ζυγίζει κάποιος που έχει ύψος 1 μέτρο και 83 εκατοστά; Ένα μη γραμμικό πρόβλημα είναι, πολύ χοντρικά ένα πρόβλημα το οποίο χρειάζεται κάτι παραπάνω από την εξίσωση πολλών εξισώσεων ως προς έναν παράγοντά τους. Τι σας λέω τέτοια ώρα. Τέλος πάντων, ας σας πω και τι είναι ένα μοντέλο. Μοντέλο θα χαρακτήριζα ένα σύστημα εξισώσεων και κανόνων που περιγράφουν την εξέλιξη ενός φαινομένου στον χρόνο. Ας συνδυάσουμε τα συστήματα με τη μη γραμμικότητα και θα βρούμε μια υπο - οικογένεια τους, τα χαοτικά συστήματα.

Τα χαοτικά συστήματα έχουν πολλά χαρακτηριστικά. Αυτό που θα μας απασχολήσει είναι το χαρακτηριστικό της εξέλιξής τους. Αν αρχίσεις με ένα χαοτικό σύστημα με κάποιες συνθήκες, και ένα ολόιδιο χαοτικό σύστημα με ελάχιστα διαφορετικές αρχικές συνθήκες, τότε οι καταστάσεις του φαινομένου που τα συστήματα αυτά θα περιγράφουν, αν και άρχισαν με σχεδόν ολόιδιες εξισώσεις, θα αρχίσουν να απέχουν πάρα πολύ με το πέρασμα του χρόνου, σε σημείο να μην αναγνωρίζεται αυτή η αρχική τους τόσο κοντινή συσχέτιση.

Στα χαοτικά συστήματα που περιγράφουν πραγματικά δεδομένα λοιπόν, δίνουμε για αρχή τις συνθήκες που παρατηρούμε, μετράμε, στην φύση. Βεβαίως οι μετρήσεις ποτέ δεν είναι εντελώς ακριβείς, και έτσι μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, η πραγματικότητα και αυτό που μας προβλέπει το χαοτικό σύστημα απέχουν. Ένα καλό παράδειγμα είναι η μετεωρολογία. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια τι καιρό θα έχει σε 7 μέρες, γιατί το σύστημα είναι χαοτικό και οι μετρήσεις μας απέχουν πολύ από το να είναι ακριβείας ακόμα.

Για να βελτιώσουμε όμως το πώς λειτουργούν τα χαοτικά συστήματα πλέον, χρησιμοποιούμε την μέθοδο της αφομοίωσης. Όποτε έχουμε πρόσβαση σε νέες μετρήσεις, αναλόγως με την εμπιστοσύνη που έχουμε σε αυτές και την εμπιστοσύνη που έχουμε στις εξισώσεις του συστήματός μας, αλλάζουμε λίγο την περιγραφή του φαινομένου για να ταιριάζει πιο πολύ στις μετρήσεις μας, ή στο μοντέλο μας. Π.Χ. αν το σύστημα προέβλεψε ότι θα έχει 27 βαθμούς Κελσίου, και είχε 29, τότε πριν ξαναϋπολογίσουμε τις εξισώσεις μας για να δούμε πόσους βαθμούς θα έχει αύριο, θα κάνουμε αφομοίωση αυτής της λεπτομέρειας και θα πούμε στις εξισώσεις να τρέξουν θεωρώντας ότι σήμερα είχε 28 βαθμούς Κελσίου, αν εμπιστευόμαστε τόσο τις μετρήσεις μας όσο το μοντέλο μας.

Αφού έθεσα το θεωρητικό υπόβαθρο, ας περάσουμε στη φιλοσοφία. Θεωρώ ότι όλοι αυτοί οι έξυπνοι μαθηματικοί μηχανισμοί δεν είναι παρά εργαλεία τα οποία χρησιμοποιεί υποσυνείδητα ο εγκέφαλός μας, και οι επιστήμονες καταφέρανε να τα παρατηρήσουν, να τα εξάγουν και να τα χρησιμοποιήσουν με συνειδητό τρόπο. Θεωρώ επίσης ότι μπορούμε να δούμε και να ερμηνεύσουμε λοιπόν και πολλές πτυχές της ζωής μας μέσω της σωστής αντίληψης αυτών των μηχανισμών. Η αφομοίωση αλλάζει σταδιακά τις παραμέτρους του συστήματος και την εμπιστοσύνη που έχουμε σε αυτό.

Αυτή τη στιγμή είμαι σε μια σχέση εξ αποστάσεως. Η σχέση αυτή, άρχισε από κοντά, αλλά σταδιακά η απόσταση μεταξύ μας (η ευκλείδεια απόσταση, η κυριολεκτική, μετριέται σε μέτρα) μεγάλωσε. Η αντίληψη που έχω για την σχέση μου λοιπόν βασίζεται πλέον στο πώς φαντάζομαι πως είναι τα πράγματα μεταξύ μας. Και σίγουρα το σύστημα που διέπει την σχέση μας είναι πολύπλοκο. Έτσι όταν δεν βλεπόμαστε για πολύ καιρό, η σχέση μου απέχει πολύ από αυτό που έχω στο μυαλό μου. Το ίδιο είμαι σίγουρος συμβαίνει και για αυτήν. Όταν λοιπόν επικοινωνούμε γίνεται μια αφομοίωση. Αλλά φοβάμαι πως οι αφομοιώσεις μας δε γίνονται καλά, και πως πλέον ζούμε σε πολύ διαφορετικές σχέσεις. Και όσο και αν προσπαθώ να αλλάξω το μοντέλο μου δεν θα καταφέρω να κολλήσω στο δικό της, γιατί με τα χρόνια απόστασης πλέον θα ήμαστε ασυσχέτιστοι, πέρα από μια κοινή αρχή.

Ας ελπίσουμε πως, όπως και με τη μετεωρολογία, θα έχουμε σύντομα πιο συχνές και συνεχείς αφομοιώσεις που θα οδηγήσουν σε αρμονία.

Σχόλια μετά από αυτήν την κατακλείδα:
α) Ναι, είναι πλέον 2 και 50.
β) Ναι, δεν κατάφερα να μιλήσω το βράδυ με την κοπέλα μου και κάπως αγχώθηκα.
γ) Ναι, η εμπιστοσύνη που έχω στο δικό μου σύστημα για την σχέση μας τείνει στο μηδέν.
δ) Ναι, φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο και με εκνευρίζει και κάνει την αφομοίωση της κατάστασης από την δική της πλευρά πιο δύσκολη, και συνεπώς το ολικό συναισθηματικό κόστος συντήρησης είναι μεγάλο.
ε) Ναι, υπερβάλω ίσως αλλά δε φταίω εγώ, είναι 2 και 54
ζ) Ναι, είχα πει ότι θα χαλαρώσω και θα δω τα πράγματα πιο χαλαρά. Δεν είναι καθόλου μα καθόλου εύκολο.
η) Νομίζω πως έγραψα αρκετά. Ελπίζω να μην έπαθε κάτι.
θ) Καλή ξεκούραση!