Friday, May 29, 2009

Ο Γέρος.

Ο Γέρος, όσα χρόνια τον θυμάμαι, έσπρωχνε με κόπο το καρότσι του, περνώντας μπροστά από τη πολυκατοικία μας. Κάποτε, εκεί που σήμερα είναι τα νέα σχολικά συγκροτήματα, ήταν τα χωράφια του. Ζούσε εκεί κι ας μην του άνηκε, σύμφωνα με τους νόμους, η Γη κάτω από τα πόδια του. Αυτός ζούσε στην ξύλινη καλύβα του, καλλιεργούσε τα λαχανικά του, έβοσκε τα γίδια του. Τις ημέρες που υπήρχε λαϊκή κάπου κοντά, έσπρωχνε το κάρο του, την ώρα που οι πωλητές σχολούσαν για τα σπίτια τους, και πριν περάσει ο δήμος μάζευε όσα ζαρζαβατικά είχαν περισσέψει. Η λαϊκή συνεχίζει να υπάρχει, αλλά τα χωράφια έχουν προ πολλού χαθεί από τον Άγιο Δημήτριο, την νέα αστική ζούγκλα του Μπραχαμίου.
Όσο μεγάλωνα, αυτός μίκραινε. Ξέρω ότι αυτή η αντίληψή μου για την διαφορά μεγέθους μας ήταν ψευδής. Αλλά παρ΄όλα αυτά ένιωθα πάντα λύπη για τον καημένο άνθρωπο, που έσπρωχνε, με βροχή ή με ήλιο το καρότσι του στην ανηφόρα μπροστά στην πολυκατοικία μου.
Όταν τελείωσα το λύκειο με περίμενε μια πρωτόγνωρη περίοδος ρεμβάσματος. Δεν είχα υπολογιστή στο δωμάτιό μου, δεν είχα άλλα βιβλία να διαβάσω. Πήγαινα γυμναστήριο, σε ένα παρακμιακό γυμναστήριο στη γειτονιά. Και αυτό πλέον κατοικεί στις αναμνήσεις μου καθώς έκλεισε, αλλά στον χωρίς κλιματισμό χώρο του γυμναζόμουν για πολλές ώρες την ημέρα, με αφόρητη ζέστη.
Μια μέρα γυρνώντας από το γυμναστήριο, ιδρωμένος και κουρασμένος, αντίκρισα τον γέρο.
Ήταν σταματημένος πίσω από το καρότσι του και κοιτούσε την ανηφόρα που άρχιζε μπρος στο σπίτι μου.
Δεν θυμάμαι τι του είπα. πάντως αποφάσισα μα σπρώξω για λίγο εγώ το καρότσι του. Η ατμόσφαιρα ήταν στεγνή και δεν μου φάνηκε ποτέ τόσο κουραστικό κάτι.
Και φοβάμαι ότι ποτέ δεν θα κάνω κάτι το οποίο θα με κάνει να νιώσω τόσο καλά με τον εαυτό μου.

Τον Γέρο τον βοήθησα κι άλλες φορές εκείνο το καλοκαίρι. Λίγη βοήθεια, και λίγη παρέα και το χαμόγελο που είχε στα ζαρωμένα χείλη του ήταν ευτυχισμένο. Θα έχει πεθάνει από τότε φαντάζομαι, δεν ξέρω. Δεν τον ξαναείδα τα επόμενα χρόνια. Στο νου μου ζει, σπρώχνοντας το καρότσι του στην ανηφόρα, όπως o Σίσυφος την πέτρα του, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, φτωχά, σπρώχνουν την ζωή τους μέρα με τη μέρα.

Monday, May 11, 2009

Αναρωτιέμαι.

Γενικά δεν γράφω όσο συχνά όσο παλαιότερα.

Ίσως επειδή πέρασε το πρώτο ενδιαφέρον και μετά δεν θέλησα να πιέζω τον εαυτό μου, άφησα το βλογ μόνο του.

Ίσως πλέον δεν προσπαθώ να δείξω πόσο έξυπνος είμαι στους άλλους. Να αποδέχτηκα σε κάποιο βαθμό ότι μπορεί να είμαι όμορφος σαν μια νιφάδα χιονιού, όμοια με τις άλλες μα μοναδική. Αμφιβάλω για αυτό. Δεν το αποδέχεσαι ποτέ.

Ίσως δεν θέλω να σαγηνέψω αναγνώστριες με την εγκεφαλική ανωτερότητά μου. Αν και ο Σ.Φρόιντ (Όχι Στέλιος ρε, Σίγκμουντ) είχε γενικά (αλλά όχι ειδικά) δίκιο κατά την άποψή μου, οπότε κατά βάθος μπορεί να μην είναι άμεσα σεξουαλικό αλλά έμμεσα. Και δεν πιστεύω πως κατάφερα ποτέ να σαγηνέψω με την σκέψη μου.

Ίσως από την άλλη να μην έχω άλλη έμπνευση. Αυτά ήταν τα θέματα που με απασχολούνε, τα διαβάσατε σε προηγούμενα ποστ, το μόνο που μπορώ να κάνω τώρα είναι να τα ανακατατάξω και να σας τα παρουσιάσω υπό ελαφρά διαφορετική γωνία. Γενικά όμως ενίσταμαι στη επανάληψη, γιατί μπορεί να είναι η μητέρα της γνώσης, αλλά είναι και αδερφή της βαρεμάρας, και άμα ψάξεις λίγο ακόμα το γενεαλογικό της δέντρο μπορεί να ανακαλύψεις ότι είναι δεύτερη ξαδέρφη εξ αγχιστείας με τους προγραμματιστές των τηλεοπτικών προγραμμάτων και έτσι δικαιούται χρόνο κάθε μεσημέρι πριν τις ειδήσεις για να ξαναματαδούμε την dolche vita και τους δύο Ξένους που μας είναι πλέον τόσο γνωστοί που μπορούμε να τους απαγγείλουμε.

Αλλά κατά καιρούς θυμάμαι ότι η δημιουργικότητα στην ουσία δεν είναι παρά η ικανότητα να αναδιατάσσεις στον εγκέφαλό σου έννοιες και σκέψεις με πρωτότυπο τρόπο.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, για να λάβει αποφάσεις, λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο με την στατιστική μέθοδο που εφαρμόζω στη δουλειά.

Ο εγκέφαλος λοιπόν έχει, κατά βάση, δύο τιμές για κάθε τι που του συμβαίνει: ευχάριστο και δυσάρεστο. Μετά τα αθροίζει σε κατηγορίες και αποφασίζει αν κάτι του αρέσει ή όχι, από ποια άποψη του αρέσει και άλλα σχετικά.

Στα πρώτα του στάδια, κατά την κύηση και τη βρεφική του ζωή, έχει προδιαγεγραμμένα εσωτερικά κάποια κριτήρια: φαγητό = καλό, πόνος = κακό κουτουλουκουτουλου. Σταδιακά αντιλαμβάνεται πράγματα, λέξεις, ιδέες, αντικείμενα και συναισθήματα. Αναλόγως με τις εμπειρίες του τα ταξινομεί σε κατηγορίες, και από εκεί και πέρα κάθε αντικείμενο, συναίσθημα, ιδέα και γενικά οτιδήποτε με το οποίο θα έρθει σε επαφή θα το ταξινομήσει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες του, αναλόγως με το πως τις έχει διατάξει στο μυαλό του. Η αναβάθμιση των κατηγοριών αυτών γίνεται υποσυνείδητα συνήθως, συχνά στον ύπνο μας, και κάθε φορά που αλλάζουν κάποιοι παράμετροι επιρρεάζουν σχεδόν όλες τις κατηγορίες με τις οποίες εφάπτονται οι κυρίως επιρεασμένες κατηγορίες.

Παράδειγμα: Ο Πλάτωνας θεωρεί ότι υπάρχουν ιδεατά αντικείμενα τα οποία απλά αντανακλώνται στην πραγματικότητα. Ο Πλάτωνας στην ουσία πιστεύει ότι η κατηγορία στην οποία εντάσσει ο εγκέφαλός του τα αντικείμενα που μπορεί να αισθανθεί με την αφή του και τα μάτια του, την όσφρηση του και την ακοή του οφείλουν να έχουν έναν τέλειο αντιπρόσωπο στον κόσμο των ιδεών. Στην ουσία αυτό το ιδεατό άλογο υπάρχει στα κεφάλια όλων μας διαφορετικά. Δεν θα απέχει πολύ γιατί όλοι έχουμε δει άλογα, και σαν είδος δεν έχει μεγάλες διαφοροποιήσεις ανά τους τόπους αλλά ο ιδανικός άνθρωπος εξαρτάται στον εγκέφαλο του καθενός κυρίως από το είδος των ατόμων που τον περιτριγυρίζουν, κυρίως στην παιδική του ηλικία. Η ιδεατή, με την κατά Πλάτωνα έννοια του ιδεατού διευκρινίζω, γυναίκα, για εμένα έχει στήθος, μακριά μαλλιά, άσπρο δέρμα, είναι κοντύτερη από έναν άνδρα και έχει πιο κλειστές κινήσεις σώματος. Άμα είχα γεννηθεί Τουαρέγκ, αμφιβάλω ότι η ιδεατή κατά Πλάτωνα γυναίκα για εμένα θα ήταν έτσι. Από την άλλη αν είχα γεννηθεί Τουαρέγκ αμφιβάλω ότι θα είχα βλογ στο οποίο θα έγραφα τέτοια πράγματα. Τέλος πάντων.

Στο παράδειγμα έκανα λόγο για τέσσερεις αισθήσεις. Οι ασιθήσεις μας δεν είναι πέντε τον αριθμό. Ο Αριστοτέλης είχε πει ότι είναι πέντε οι αισθήσεις μας, αλλά ο Αριστοτέλης είχε πει ότι τα πάντα αποτελούνται από γη, νερό, φωτιά και αέρα (δεν είχε προσθέσει αυτός την πεμπτουσία). Όσο ρεαλιστικό είναι να νομίζουμε ότι οι αισθήσεις μας είναι πέντε μόνο, άλλο τόσο είναι να νομίζουμε ότι υπάρχουν 4 μόνο στοιχία στον περιοδικό πίνακα. Αμαρτίες αρχαίων ελλήνων παιδεύσουι τους πάντες. Τέλος πάντων.

Οπότε ας επιστρέψουμε στον εγκέφαλο. Στους άνδρες το κομάτι έγκε δεν είναι πολύ σημαντικό. Εστιάζουμε κυρίως στο δεύτερο μισό.

Μετά από αυτό το άσχετο και ανάξιο λογοπαίγνιο, (παίζει να μην ήταν καν λογοπαίγνιο) τον τελευταίο καιρό αναρωτιέμαι, πως οι γνώσεις που έχω αποκτήσει τελευταία με βοηθάνε.

Οι ξένες γλώσσες είναι ένας τρόπος να βελτιώσεις τον τρόπο σκέψης σου. Καθώς οι λέξεις και ο τρόπος που δένονται μεταξύ τους αποτελούν έναν ολόκληρο τρόπο σκέψης διαφορετικό από έθνος σε έθνος, το να μαθαίνεις σοβαρά ξένες γλώσσες (σοβαρά: να καταφέρνεις να σκέφτεσαι σε εκείνη την γλώσσα και να κατανοείς λογοπαίγνια) βελτιώνει τον τρόπο σκέψης.

Αλλά και οι ξένες γλώσσες και όλα αυτά σε τι σε βοηθάνε; Γιατί να σκέφτεσαι καλύτερα;

Στην πολυκατοικία που διαμένω αυτόν το καιρό ζει ένας Μαροκινός διδακτορικός φοιτητής. Δεν έχει μάθει να σκέφτεται Γαλλικά, δεν έχει επιστημονική σκέψη, δεν έχει προβληματισμούς, πιστεύει ακράδαντα στον Αλάχ, στα ιφριτ και τα τζίνι, και είναι ευτυχισμένος.

Εγώ ο Άθεος, ο λογικός, τι έχω να προτάξω; Συνεχώς αναρωτιέμαι και ψάχνω για νόημα όταν ξέρω ότι δεν υπάρχει. Δεν καταφέρνω να αποδεχτώ την έλλειψη νοήματος, γιατί ο εγκέφαλός μου είναι πλημμυρισμένος με ιστορίες από βιβλία και ταινίες, και εντάσσει την ζωή στην κατηγορία των ιδεατών (ναι κατά Πλάτωνα) ιστοριών. Δεν καταφέρνω να αποδεχτώ ότι δεν είμαι ο ήρωας της δικής μου ζωής, αλλά ένας κομπάρσος στην ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ζωών που με περιτριγυρίζουν. Στατιστικά ασήμαντος, σημαντικός μόνο εκεί που μετράει για εμένα: στα άτομα που αγαπώ.

Ξέρω ότι παραπονιέμαι χωρίς λόγο, και ότι ειλικρινά μου αρέσει και αντλώ ικανοποίηση από την ψευδοανωτερότητα που επιλεκτικά πλέκω γύρω μου και ξετυλίγω όταν έρθω αντιμέτωπος με την καθημερινότητα. Ξέρω ότι η ζωή μου θα συνεχίσει να είναι ημιτονοειδής και ότι σε όλη μου την ζωή θα προσπαθώ να οριμάσω μένοντας παιδί, να ξεχάσω την ανουσιότητα ενώ την αντιλαμβάνομαι.

Αλλά μερικές φορές απλά αναρωτιέμαι...