Λέξεις.

Οι λέξεις έχουν δύναμη. Χωρίς τις λέξεις θα ήμασταν μερικώς απομονωμένοι, ο ένας από τον άλλο. Γιατί, αν και η πραγματική επικοινωνία μπορεί να εκφραστεί και αλλιώς - με μια ματιά, ένα άγγιγμα, ένα χάδι- η καθημερινότητά μας εξαρτάται από συμφωνημένους κώδικες. Και, κατά βάθος, τι άλλο είναι οι λέξεις πέρα από κώδικες;

Εκφράζουν κάτι το οποίο έχουμε προσυμφωνήσει. Συνήθως δεν έχουμε συμμετάσχει ενεργά σε αυτήν τη συμφωνία, γιατί 99% των λέξεων μας προέρχονται και μας ενώνουν με τις προηγούμενες γενιές ανθρώπων. Οι αντιστοιχίες που έχουν οι λέξεις με πράγματα και έννοιες αλλάζουν με τον καιρό, και πολύ συχνά λέξεις χάνονται, αλλάζουν, ή εξελίσσονται. Σχεδόν σαν ζωντανά είδη.

Τρία πράγματα που ανέφερα για τις λέξεις στις προηγούμενες παραγράφους, θα με απασχολήσουν σε αυτό το κείμενο: οι λέξεις ως αντιπρόσωποι πραγμάτων, οι λέξεις ως άγκυρες των εννοιών, και οι λέξεις ως ζωντανοί οργανισμοί.

Οι λέξεις αρχίσανε κάποια στιγμή για να ενημερώνουμε την φυλή μας πιο γρήγορα για ζητήματα επιβίωσης. Ήταν απλές. Φαγητό. Εκεί. Προσοχή. Πέτρα. Φωτιά. Ήδη από τότε, οι λέξεις όμως είχαν να κάνουν και με υπαρκτά, αισθητά πράγματα, αλλά και με αφηρημένες έννοιες.

Ως αντιστοιχίες σε απτά ή αισθητά πράγματα, οι λέξεις, δεν είναι παρά ταμπέλες Ιδεατών πραγμάτων, που επιτρέπουν πιο γρήγορη ταξινόμηση και επεξεργασία καταστάσεων. Άμα πούμε ¨το μαύρο άλογο μέσα στο κάμπο¨ παίρνουμε κάποια προσυμφωνημένα χαρακτηριστικά που έχουμε παρατηρήσει ότι έχουν τα άλογα, συν κάποιες επιπλέον προσδιοριστικές διαφορές που έχει το συγκεκριμένο άλογο, και αντιστοιχούμε τον ζωντανό αυτό οργανισμό με αυτές τις λέξεις. Ως λειτουργικότητα για άμεση επικοινωνία σχετικά με υλικά πράγματα είναι χρήσιμες. Δυστυχώς έχουμε όμως, ως είδος, αποφασίσει να ξεχνάμε ότι η ταξινόμηση είναι το παραμέρισμα της μοναδικότητας. Ένα ηλιοβασίλεμα, ως λέξη, δε μπορεί να εκφράσει την μοναδικότητα, τα χρώματα, τα συναισθήματα, που μπορεί να προκαλέσει το βασίλεμα του ηλίου καθώς φωτίζει τα σύννεφα και διαγράφει τα περιγράμματα των ανάγλυφων υψωμάτων του ορίζοντα.

Η απλοποίηση της ταξινόμησης γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκο θέμα όταν οι λέξεις περιγράφουν έννοιες, πράγματα που υπάρχουν στο μυαλό μας και μόνο.

Κίνδυνος! Τι είναι ο κίνδυνος για εμένα, τι είναι ο κίνδυνος για εσένα;
Έρωτας; Αγάπη; Ευτυχία; Ελευθερία; Παλλόμενος αέρας, για τον οποίο η ανθρωπότητα παλεύει, ζει και μαραζώνει.

Κι όμως αυτός ο παλλόμενος αέρας, έχει μια έννοια προσωπική για τον καθένα. Είναι δύσκολο να βρεις δύο άτομα που να μπορούνε να χαρακτηρίσουν την ελευθερία. Και καθώς οι έννοιες αυτές δεν έχουν υλική υπόσταση, χωρίς τις λέξεις, δε μπορούνε να υπάρξουν. Υπήρχε μια φυλή στην Αφρική που δεν είχε λέξεις για τους αριθμούς και ως εκ τούτου δε μπορούσαν να διδαχτούνε αριθμητική.

Άμα δε μας διδάσκανε τη λέξη έρωτας, θα ερωτευόμασταν; Η έννοια του γάμου και της σχέσης δεσμευμένη από τον έρωτα, εμφανίζεται στη λογοτεχνία στα τέλη του μεσαίωνα...

Και έτσι οι λέξεις παρασιτούν τον εγκέφαλό μας. Δημιουργούμε νέες λέξεις αναλόγως με τις ανάγκες μας, ξεχνάμε παλιές, αλλάζουμε την έννοια με την οποία συνδέονται. Οι λέξεις έχουν κύκλους ζωής πλέον. Εργαλεία νοητής φύσεως, αποκτήσανε πλέον την δική τους, πλήρως εξαρτημένη από εμάς ως σύνολο ανθρώπων και όχι ως άτομα, την δική τους ζωή.

Αλλά ο άνθρωπος ξεχνάει στις μέρες μας νομίζω, πως οι λέξεις είναι εργαλεία. Ο Jhon Keating στον "Κύκλο των χαμένων ποιητών" έλεγε, με περίσσεια ειλικρίνεια, στους μαθητές του, "ο λόγος που υπάρχουν τα ποιήματα είναι για να μας ανοίγουν τα πόδια τους οι γυναίκες". Οι λέξεις θα έλεγα πρέπει να μας υπηρετούν, και να μην μας μπερδεύουν και συγχέουν. Δε θεωρώ ότι πρέπει να απορρίψουμε τις λέξεις, είναι χρήσιμες, μας συνδέουν μεταξύ μας, αλλά πρέπει να μάθουμε να τις ελέγχουμε εμείς, σαν εργαλεία, αντί να μας ελέγχουν αυτές κάνοντας κύκλους μέσα στον εγκέφαλό μας, καταναλώνοντας τη Ζωή μας.