Τα νετρίνα και ο Einstein.

Για αρχή, άμα δεν το είχατε ήδη πάρει χαμπάρι, το κείμενο αυτό ασχολείται με τα νετρίνα που εντόπισαν, σε συνεργασία με το CERN στο εργαστήριο OPERA της Ιταλίας, τα οποία παρανόμησαν υπερβαίνοντας το ανώτερο επιτρεπτό όριο ταχύτητας των 299792458 μέτρων το δευτερόλεπτο (ταχύτητα του φωτός). Έπειτα από αρνητικό αλκοτέστ, αφέθηκαν ελεύθερα με μια προειδοποίηση.

Θα συνεχίσω λίγο τους αστεϊσμούς. Η πρώτη φορά που άκουσα για το πρόγραμμα OPERA ήταν για τον πραγματικό σκοπό του πειράματος: να εντοπίσουν την στιγμή που τα νέτρινα αλλάζουν τύπο. Αυτό ήταν λίγο καιρό αφότου δω τον Ιρλανδό κωμικό Dara O'Brian να καυτηριάζει την ταινία 2012.

Πώς τα πηγαίνατε με την φυσική;

Πόσοι από εσάς ξέρουν τι σημαίνει ακριβώς η απλή εξίσωση E=mc² ; Τα νέτρινα τα είχατε ξανακούσει; Ξέρετε τι είναι; Πόσες βασικές δυνάμεις έχουν παρατηρηθεί στο σύμπαν μας; (4)

Ωραία. Όσοι δεν ξέρατε, αλλά ενδιαφέρεστε για το θέμα, διαβάσατε τα νέα από τις ειδήσεις ή το ακούσατε στην τηλεόραση. Δυστυχώς για άλλο ένα θέμα στις μέρες μας, η πληροφορία ήρθε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και σε πολλές περιπτώσεις ήταν διαστρεβλωμένο για μεγαλύτερη δραματικότητα και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ακρόαση.

Το βασικό μήνυμα των επιστημόνων ήταν: το τσεκάραμε επί 6 μήνες, το δουλεύουμε επί 3 χρόνια, δεν καταλαβαίνουμε γιατί και πώς συμβαίνει αυτό το πράγμα. Και μιλάμε για άτομα τα οποία ανήκουν σε έναν από τους ελάχιστους πλέον συνδυασμούς οργανισμών που πραγματικά δέχονται Επιστήμονες, ή τουλάχιστον ό,τι πιο κοντινό σε αυτό, με όσο πιο πλήρη γνώση των σύγχρονων θεωριών θεωρητικής φυσικής γίνεται.

Τα περισσότερα ΜΜΕ περάσανε ιδέες που πλησιάζουν έως συμπίπτουν γενικά με την ιδέα: «Η θεωρία του Einstein καταρρίφθηκε!».

**Παρένθεση**

Πριν προχωρήσω:

Ναι. Σίγουρα δεν ήμαστε σίγουροι για το πώς ακριβώς λειτουργεί στο υποατομικό επίπεδο η σχετικότητα και διάφοροι άλλοι παράμετροι. Αλλά θεωρίες υπήρχαν και υπάρχουν για να το εξηγήσουν και με βάση την ντετερμινιστική αρχή μας δίνουν την κοντινότερη και λογικότερη εξήγηση για τα φυσικά φαινόμενα.

Αν δε υπάγετε την σκέψη σας στη σχέση αιτίας - αποτελέσματος, τότε δεν σας ενδιαφέρει γενικά όλο αυτό το κείμενο σχετικά με μια ανακάλυψη που προέρχεται από άτομα που ακολουθούνε αυτήν την λογική. Και άμα είστε από αυτά τα άτομα και χαίρεστε με τα νέα λέγοντας ότι «χα! η επιστήμη δεν τα ξέρει όλα», τότε δύο πράγματα συμβαίνουν:

α) Ναι, η επιστήμη δεν τα ξέρει όλα, γιατί άμα τα ήξερε θα είχε σταματήσει να τα ψάχνει. Αλλά βασίζεται σε παρατηρήσεις, επαναλαμβανόμενα πειράματα, κανόνες και έρευνα για να εγκαθιδρύσει την κοσμοθεωρία της και δε διαλέγει απλώς τον τρόπο αντίληψης που τη βολεύει ή την καθησυχάζει περισσότερο.

β) Με το να χαίρεστε με το γεγονός ότι ο Einstein είχε άδικο και να λέτε άρα η επιστήμη δε τα ξέρει όλα, χρησιμοποιείτε ντετερμινισμό.

**Τέλος Παρένθεσης**

Ωραία. Ας επιστρέψω σε αυτό που έλεγα. Και ας κάνω την εξής ερώτηση:
Ισχύουν οι νόμοι του Νεύτωνα;

Για τους περισσότερους από εμάς και χοντρικά, καθότι δεν κινούμαστε με ταχύτητες κοντινές του φωτός και δεν έχουμε διακριτικές ικανότητες της τάξης του nanosecond, οι νόμοι του Νεύτωνα, μας δεσμεύουν όσο και η έλξη της βαρύτητας. Οι νόμοι του Νεύτωνα καταρρίπτονται βεβαίως με το που θα ασχοληθούμε με τη σχετικότητα, το χωροχρόνο, τα βαρυτικά πεδία και τις κινήσεις σε υποατομικό επίπεδο. Η θεωρία του Einstein δεν καταρρίπτει τη θεωρία του Νεύτωνα, την επεκτείνει.

Αντίστοιχα, η θεωρία της σχετικότητας του Einstein, είναι μια θεωρία η οποία ισχύει όσο ασχολούμαστε με φωτόνια και υποατομικά σωματίδια και την κίνησή τους στον τετραδιάστατο χώρο. Με το που προσθέσουμε τις, θεμελιώδεις στις θεωρίες των υπερχορδών, επιπλέον διαστάσεις, τότε έχουμε ένα πρόβλημα.

Τίποτα το καινούργιο εδώ, αυτό το υποθέταμε εδώ και καιρό. Απλά τώρα έχουμε μια απτή απόδειξη και δεν καταφέρνουμε να δούμε ποια θεωρία από τις υπόλοιπες θα καταφέρει να επεκτείνει τη σχετικότητα και να είναι πιστή στις παρατηρήσεις των πειραμάτων.

Πόσο μας επηρεάζει σαν ανθρώπους; Πέρα από την ικανοποίηση που νιώθουμε ότι ερευνούμε για την κατανόηση του κόσμου, στοιχείο ενδογενές του ανθρώπινου είδους, δε νομίζω πως μπορεί να μας επηρεάσει και πάρα πολύ στην καθημερινότητά μας. Άμα δε φτάνουμε στις μέρες μας στο λύκειο μέχρι τη θεωρία της σχετικότητας, πιθανότατα ελάχιστοι άνθρωποι θα φτάσουν στα επόμενα χρόνια στην κατανόηση της σημασίας της ανακάλυψης αυτής. Αλλά ελπίζω πως οι άνθρωποι του μέλλοντος θα έχουν την ευκαιρία να αντλήσουν επιπλέον γνώση και κατανόηση του περιβάλλοντός τους χάρη σε αυτό.

Προσωπικά εντυπωσιάζομαι πολύ παραπάνω με τα μη ευρείας κοινοποίησης νέα σχετικά με τα σωματίδια σε κβαντικό συγχρονισμό, όποτε τα πετυχαίνω.

Και για να σας αφήσω, άλλο ένα geek αστείο:

Ο μπάρμαν λέει «Δεν δεχόμαστε σωματίδια με ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός εδώ μέσα». Ένα νέτρινο μπαίνει στο μπαρ.